جنبش نرم‌افزار آزاد

مردم از سیستم‌عامل‌های آزاد مانند گنو/لینوکس، به دلایل گوناگونی استفاده می‌کنند. بسیاری از کاربران به دلایل کاربردی سراغ این سیستم‌ها می‌روند: این سیستم قدرتمند و قابل اتکاست و تغییر دادن نرم‌افزارش برای انجامِ کار دلخواهتان، بسیار راحت است.

اینها دلایل خوبی است — اما پای مسئله‌ای بسیار مهم‌تر از راحتی در میان است. مسئلهٔ آزادی و اجتماعتان.

دیدگاه جنبش نرم‌افزار آزاد چنین است که کاربران رایانه از حق تشکیل اجتماع برخوردارند. شما باید از آزادی تغییر کُد منبع برخوردار باشید تا نرم‌افزار آنچه دلخواه شما است را انجام دهد. شما باید از آزادی کمک به دوستانتان برخوردار باشید تا بتوانید رونوشت‌هایی از نرم‌افزارهای دیگران را با آنان شریک شوید. همچنین باید از آزادی ایجاد اجتماع برخوردار باشید تا بتوانید نگارش‌های بهبودیافتهٔ نرم‌افزار را منتشر کرده و به دیگران هم امکان استفاده از آنها را بدهید.

اینکه نرم‌افزاری آزاد است یا نه رابطهٔ تنگاتنگی با پروانه‌‌ای (لایسنس)‌ که تحت آن محفوظ است دارد. با این حال اگر به کُد منبع نرم‌افزار دسترسی ندارید یا اگر سخت‌افزار به شما اجازه نمی‌دهد که نگارش تغییریافته‌ای از آن را به کار گیرید (امری که به نام «تیووزاسیون» شناخته می‌شود)، نرم‌افزار که در دست دارید ناآزاد است.

تعریف کامل ما از نرم‌افزار آزاد نحوهٔ ارزیابی‌مان از پروانه‌های نرم‌افزاری را نشان می‌دهد — شیوه‌ای که در آن با توجه به پروانهٔ نرم‌افزار درباره آزاد بودن یا نبودن آن تصمیم می‌گیریم. همچنین در مقالات مربوط به پروانه‌های نرم‌افزاری به بررسی مزایا و معایب برخی پروانه‌هایی که تأییدشان می‌کنیم پرداخته‌ایم و توضیح داده‌ایم که چرا بعضی پروانه‌ها برای تأیید شدن زیادی محدودکننده هستند.

در ۱۹۹۸ واژهٔ متن‌باز (اوپن‌سورس) ساخته و با دیدگاه‌هایی بسیار متفاوت از آنچه ما می‌گوییم عجین شد. این دیدگاه‌ها تنها به مزایای کاربردی نرم‌افزار آزاد می‌پردازند و از مسائل ژرف‌تری همچون آزادی و همبستگی اجتماعی که جنبش نرم‌افزار آزاد در پی آنهاست سخن نمی‌گویند. اندیشهٔ متن‌باز تا حدودی قابل قبول است، اما تنها ظاهر مسئله را می‌بیند. با کار کردن به همراه حامیان متن‌باز در فعالیت‌های کاربردی مانند توسعهٔ نرم‌افزار مشکلی نداریم، اما دیدگاه‌هایشان را نمی‌پذیریم و از فعالیت تحت عنوان متن‌باز (اوپن‌سورس) خودداری می‌کنیم.

اگر باور دارید آزادی و اجتماع به نوبهٔ خود از اهمیت برخوردارند، لطفا به ما بپیوندید و با افتخار از واژهٔ «نرم‌افزار آزاد» استفاده و به گسترش آن کمک کنید.