De vrije software beweging en UDI

Een project met de naam UDI (Universal Driver Interface - Universele koppeling voor stuurprogramma's) probeert één koppeling te definiëren tussen besturingssystemen en stuurprogramma's voor het aansturen van apparaten. Wat moet de vrije software beweging hiervan denken?

Wanneer we ons een situatie voorstellen waarbij een aantal besturingssystemen en ontwikkelaars van hardware op gelijke voet gaan samenwerken, dan zou UDI (wanneer het technisch haalbaar is) een heel goed idee zijn. Het zou ons in staat stellen slechts één stuurprogramma te ontwikkelen voor allerlei apparaten om die vervolgens te delen. Het zou een hoger niveau van samenwerking mogelijk maken.

Wanneer we ons op de realiteit gaan richten van de wereld met daarin vrije software ontwikkelaars die graag samenwerken en private software ontwikkelaars die graag domineren, dan ziet het plaatje er ineens anders uit. Geen enkele wijze van UDI-toepassing zal de vrije software beweging tot voordeel strekken. Als het al iets doet dan zal het ons verdelen en verzwakken.

Wanneer Linux UDI zou ondersteunen en we zouden nieuwe stuurprogramma's gaan ontwerpen om via UDI met Linux te communiceren, wat zouden daarvan de gevolgen zijn?

• Mensen zouden vrije Linux stuurprogramma's -onder de GPL- kunnen gebruiken met Windows systemen.

  Dit zou alleen gebruikers van Windows helpen: het heeft geen enkel effect voor ons als gebruikers van vrije besturingssystemen. Het zou ons ook niet direct schaden; maar de ontwikkelaars van vrije stuurprogramma's onder de GPL zouden ontmoedigd kunnen raken wanneer ze het zo gebruikt zien worden, en dat zou heel slecht zijn. Het kan ook een overtreding van de GPL zijn door de stuurprogramma's te koppelen aan private besturingssystemen. De verleiding vergroten om dit toch te doen is vragen om problemen.

• Mensen zouden niet-vrije Windows stuurprogramma's kunnen draaien op GNU/Linux systemen.

  Dit zou geen directe gevolgen hebben voor het aantal apparaten dat wordt ondersteund door vrije software. Indirect echter zou dit kunnen verminderen door een verleiding te vormen voor miljoenen GNU/Linux gebruikers die nog niet geleerd hebben vrijheid te waarderen voor wat het is. Tot aan een punt waarop men in zou gaan op de verleiding en we langzamerhand zouden verschuiven naar het gebruik van niet-vrije stuurprogramma's in plaats van het maken van vrije versies.

  UDI zou op zich niet de ontwikkeling van vrije stuurprogramma's tegenhouden. Dus wanneer voldoende mensen de verleiding zouden weerstaan, zouden er nog steeds vrije stuurprogramma's worden ontwikkeld, net als nu zonder UDI.

  Maar waarom zouden we de gemeenschap willen verzwakken? Waarom de toekomst van vrije software op het spel zetten? Omdat UDI ons niet verder helpt kunnen we UDI beter afwijzen.

Gezien dit alles is het geen verrassing dat Intel, een voorstander van UDI, zich “tot de Linux gemeenschap heeft gericht voor hulp met UDI”. Hoe richt een rijk en egoïstisch bedrijf zich tot een samenwerkende gemeenschap? Door om een voorkeursbehandeling te vragen natuurlijk. Ze hebben daarin niets te verliezen en wij zouden wel eens verrast kunnen worden en onbedoeld ja zeggen.

Samenwerking met UDI is niet uitgesloten. We zouden UDI, Intel of wie dan ook niet gelijk voor de Duivel uit moeten maken. Maar voordat we op dit soort voorstellen ingaan moeten we die grondig bestuderen om er zeker van te zijn dat het in het voordeel is van de vrije software gemeenschap en niet alleen in het voordeel van de private software ontwikkelaars. Voor wat betreft dit onderwerp betekent het dat we samenwerking willen die ons een stap verder brengt op de weg naar het ultieme doel voor vrije besturingssystemen en stuurprogramma's: de ondersteuning van alle relevante apparaten met vrije stuurprogramma's.

Om dit een goede overeenkomst te laten zijn zou men het UDI project kunnen wijzigen. Eric Raymond heeft voorgesteld dat een vereiste voor UDI is dat het stuurprogramma vrije software zal zijn. Dat zou ideaal zijn maar er zijn ook goede alternatieven. Alleen maar vereisen dat de broncode van het stuurprogramma openbaar wordt gemaakt en geen bedrijfsgeheim zou al genoeg zijn—want ook als is het stuurprogramma dan niet vrij, het zou in ieder geval genoeg informatie bevatten om een vrije versie hiervan te kunnen maken.

Intel zou de vrije software gemeenschap ook buiten UDI nog van dienst kunnen zijn met dit probleem. Er is bijvoorbeeld een soort van certificering die ontwikkelaars van hardware willen hebben en die Intel uitreikt. Intel zou dan bijvoorbeeld de certificering moeilijker kunnen maken voor fabrikanten die hun specificaties geheim willen houden. Dat is misschien geen complete oplossing maar zou behoorlijk kunnen helpen.

Een mogelijk probleem bij een overeenkomst met Intel over UDI is dat wij ons deel van de overeenkomst meteen zouden moeten inwilligen maar het deel van Intel zich zou uitstrekken over een zeer lange tijd. We zouden Intel dus in principe krediet verstrekken. Zal Intel daarbij zijn schuld blijven inlossen? Waarschijnlijk wel, wanneer we het zwart op wit krijgen en de overeenkomst waterdicht is; anders kunnen we hier niet van uit gaan. Bedrijven zijn berucht om hun onbetrouwbaarheid: de mensen waarmee we zaken doen mogen dan integer zijn maar zij kunnen van hogerhand weer worden teruggeroepen worden of zelfs vervangen door anderen. Zelfs een CEO met de meeste aandelen in handen kan altijd nog worden uitgekocht. Wanneer je een overeenkomst sluit met een bedrijf, verzeker je er dan van dat dit goed op papier staat.

Het lijkt er niet op dat Intel uit is op een overeenkomst die ons geeft wat wij willen. Feitelijk lijkt UDI juist ontworpen zodat specificaties makkelijker geheim gehouden kunnen worden.

Het kan natuurlijk geen kwaad de deur op een kier te houden, zolang we maar oppassen wie we binnen laten.