1 00:00:00,000 --> 00:00:01,999 Komputery 2 00:00:02,000 --> 00:00:05,999 Uwielbiam je od kiedy tylko mogłem sobie pozwolić na swój własny 3 00:00:06,000 --> 00:00:08,999 dawno temu, na początku ery współczesnych komputerów 4 00:00:09,000 --> 00:00:10,999 w latach 80-tych. 5 00:00:11,000 --> 00:00:13,999 Byłem posiadaczem wielu różnych komputerów 6 00:00:14,000 --> 00:00:16,999 i opowiadałem się publicznie za takimi, czy innymi modelami. 7 00:00:17,000 --> 00:00:23,999 Jednak ostatnio mnie i wielu innych ludzi zainteresowało to całe zamieszanie wokół Wolnego Oprogramowania. 8 00:00:24,000 --> 00:00:25,999 Jest wiele nieporozumień odnośnie tego, czym ono właściwie jest 9 00:00:26,000 --> 00:00:27,999 i chciałbym pomóc to wyklarować. 10 00:00:28,000 --> 00:00:30,999 Bo tak się składa, że w tym roku wypada jubileusz 11 00:00:31,000 --> 00:00:33,999 i chciałbym pomóc nam wszystkim świętować 12 00:00:34,000 --> 00:00:35,999 i patrzeć z nadzieją na przyszłość Wolnego Oprogramowania. 13 00:00:37,000 --> 00:00:38,999 Jeśli masz w swoim domu 14 00:00:39,000 --> 00:00:40,999 np. instalację wodno-kanalizacyjną 15 00:00:41,000 --> 00:00:42,999 Być może sam się na niej nie znasz, 16 00:00:43,000 --> 00:00:44,999 ale może masz znajomego, który się zna 17 00:00:45,000 --> 00:00:46,999 i który może poradzić by tą rurę dać tam, kurek tutaj, 18 00:00:47,000 --> 00:00:50,999 a jeszcze gdzieś indziej zawór. 19 00:00:51,000 --> 00:00:52,999 Nie łamiesz w ten sposób prawa, nieprawdaż? 20 00:00:53,000 --> 00:00:54,999 Bo to w końcu twój dom i twoja instalacja. 21 00:00:55,000 --> 00:00:56,999 Nie wolno Ci tego zrobić ze swoim komputerem. 22 00:00:57,000 --> 00:00:59,999 Nie wolno Ci majsterkować przy swoim systemie operacyjnym 23 00:01:00,000 --> 00:01:06,999 A już na pewno nie wolno Ci podzielić się swoimi pomysłami na ten temat z innymi, 25 00:01:07,000 --> 00:01:11,999 ponieważ Apple i Microsoft, twórcy dwóch najpopularniejszych systemów operacyjnych na rynku 26 00:01:12,000 --> 00:01:14,999 dają wyraźnie do zrozumienia, że są ich jedynymi właścicielami 27 00:01:15,000 --> 00:01:17,999 i nikt inny nie ma tu nic do gadania. 28 00:01:18,000 --> 00:01:19,999 Cóż, może wydawać Ci się to absolutnie naturalne. 29 00:01:20,000 --> 00:01:21,999 Czemu niby mieli by tego nie robić? 30 00:01:22,000 --> 00:01:23,999 Ale właściwie, czemu nie pozwolić Ci robić z nim tego, co chcesz? 31 00:01:24,000 --> 00:01:31,999 I czemu nie pozwolić całej społeczności go modyfikować, ulepszać i dzielić się owocami swojej pracy? 32 00:01:32,000 --> 00:01:33,999 Przecież tak w końcu działa świat nauki... 33 00:01:34,000 --> 00:01:35,999 W zdrowym świecie nauki zdobycze wiedzy są ogólnodostępne 34 00:01:36,000 --> 00:01:37,999 i nic trzeba płacić, by z nich korzystać. 35 00:01:38,000 --> 00:01:39,999 Jeśli tak nie jest - mamy do czynienia z chorym środowiskiem naukowym 36 00:01:40,000 --> 00:01:42,999 i z czymś na kształt tyranii. 37 00:01:43,000 --> 00:01:44,999 I od tego się właściwie to wszystko zaczęło. 38 00:01:45,000 --> 00:01:46,999 Niejaki Richard Stallman 39 00:01:47,000 --> 00:01:49,999 25 lat temu, niemal co do dnia, podjął decyzję o 40 00:01:50,000 --> 00:01:53,999 napisaniu od zera całkowicie nowego systemu operacyjnego. 41 00:01:54,000 --> 00:01:59,999 Nazwał ten system GNU, co jest akronimem od "GNU to Nie Unix". 42 00:02:00,000 --> 00:02:01,999 Bo nie jest on Uniksem. 43 00:02:02,000 --> 00:02:04,999 Łączy go z Uniksem wiele podobieństw, 44 00:02:05,000 --> 00:02:10,999 jednak każdy jego "element", każdy "moduł", każdy najmniejszy fragment kodu 45 00:02:11,000 --> 00:02:13,999 (A to gigantyczny kod, bo obsługuje wiele platform sprzętowych) 46 00:02:14,000 --> 00:02:19,999 jest opracowany przez społeczność, doglądany przez programistów 47 00:02:20,000 --> 00:02:25,999 którzy przyłączyli się do społeczności GNU, by pomóc ulepszać system. 48 00:02:26,000 --> 00:02:31,999 Każde "distro", jak się je nazywa, każda dystrybucja GNU 49 00:02:32,000 --> 00:02:34,999 jest rozwijana, testowana i szlifowana 50 00:02:35,000 --> 00:02:39,999 przez ludzi, których jedyna motywacja to stworzenie doskonałego systemu operacyjnego, 51 00:02:40,000 --> 00:02:45,999 który będzie używany na całej gamie platform sprzętowych i przez jak najwięcej użytkowników. 52 00:02:47,000 --> 00:02:53,999 W pewnym momencie trzeba było napisać kernel, który stanowi jądro systemu operacyjnego. 53 00:02:55,000 --> 00:02:56,999 Niejaki Linus Torvalds, o którym już może słyszałeś, 54 00:02:57,000 --> 00:02:58,999 napisał kernel, który od jego imienia nazwano... 55 00:03:00,000 --> 00:03:01,999 Linux 56 00:03:03,000 --> 00:03:04,999 (po polsku wymawia się "linuks" - przyp.tłum) 57 00:03:07,000 --> 00:03:08,999 I ten właśnie Linux robi dla GNU za kernel. 58 00:03:11,000 --> 00:03:12,999 Moją rolą zaś jest Wam po prostu przypomnieć... 59 00:03:14,000 --> 00:03:19,999 że GNU i Linux są dwoma filarami dającymi oparcie społeczności Wolnego Oprogramowania, 60 00:03:20,000 --> 00:03:21,999 ludziom, którzy wierzą (bardzo ważne), 61 00:03:24,000 --> 00:03:25,999 że oprogramowanie powinno być Wolne, 62 00:03:26,000 --> 00:03:27,999 że społeczność użytkowników powinna mieć prawo je dostosowywać, 63 00:03:28,000 --> 00:03:35,999 przystosowywać, zmieniać, ulepszać a swoje poprawki rozpowszechniać do woli, 64 00:03:36,000 --> 00:03:37,999 jak w środowisku naukowym. 65 00:03:38,000 --> 00:03:39,999 O to właściwie w tym wszystkim chodzi. 66 00:03:40,000 --> 00:03:42,999 Tak jak dobrzy naukowcy wszystkim się dzielą a cała wiedza jest darmowa i dostępna bez przeszkód 67 00:03:43,000 --> 00:03:44,999 tak samo powinno być z systemem operacyjnym. 68 00:03:46,000 --> 00:03:47,999 Więc, jeśli jesteś zwolennikiem GNU, 69 00:03:48,000 --> 00:03:50,999 zwolennikiem Linuksa i Fundacji Wolnego Oprogramowania, 70 00:03:52,000 --> 00:03:55,999 zastanawiasz się pewnie, jak możesz pomóc. 71 00:03:56,000 --> 00:04:00,999 Najoczywistszy sposób to używać GNU/Linuksa na swoim własnym komputerze. 72 00:04:01,000 --> 00:04:02,999 To znacznie prostrze niż może Ci się wydawać. 73 00:04:03,000 --> 00:04:06,999 Wejdź na stronę gnu.org i spróbuj znaleźć dystrybucję odpowiednią dla Ciebie 74 00:04:07,000 --> 00:04:09,999 Jeśli lubisz dobry graficzny interfejs użytkownika, 75 00:04:10,000 --> 00:04:13,999 to możesz rzucić okiem na dystrybucję "gNewSense" 76 00:04:14,000 --> 00:04:16,999 Znajdziesz ją na wspomnianym gnu.org 77 00:04:17,000 --> 00:04:18,999 Lub, jeśli jesteś naprawdę łebski, 78 00:04:19,000 --> 00:04:20,999 możesz zechcieć sam pisać kod 79 00:04:21,000 --> 00:04:22,999 Możesz przyczynić się do powiększenia sumy wiedzy 80 00:04:23,000 --> 00:04:25,999 która czyni Gnu i Linuksa tym, czym są. 81 00:04:26,000 --> 00:04:27,999 W każdym razie, 82 00:04:28,000 --> 00:04:29,999 mam nadzieję, że wspólnie ze mną 83 00:04:30,000 --> 00:04:32,999 złożysz najlepsze życzenia projektowi GNU w dniu jego 25 urodzin. 84 00:04:33,000 --> 00:04:34,999 Właściwie...zróbmy to teraz 85 00:04:38,000 --> 00:04:39,999 Wszystkiego najlepszego, GNU! 86 00:04:40,000 --> 00:04:41,999 Dwudziestopięcioletni 87 00:04:42,000 --> 00:04:43,999 systemie operacyjny przyszłości. 88 00:04:44,000 --> 00:04:45,999 Wolność! 89 00:04:53,000 --> 00:04:54,999 Czekoladowy... 90 00:04:55,000 --> 00:04:56,999 Najsmaczniejszy system operacyjny na świecie... 91 00:04:57,000 --> 00:04:58,999 i to w całości za darmo. 92 00:05:49,000 --> 00:05:50,999 Captions: Gregory Maxwell