1 00:00:00,300 --> 00:00:01,499 Tölvur... 2 00:00:01,500 --> 00:00:04,999 Ég hef elskað þær allt frá því ég hafði efni á að kaupa mína eigin, 3 00:00:05,000 --> 00:00:08,499 allt frá upphafi... heimilistölvualdarinnar... 4 00:00:08,500 --> 00:00:10,499 á níunda áratugnum. 5 00:00:10,500 --> 00:00:13,999 Ég hef átt fjöldann allan af mismunandi tölvum 6 00:00:14,000 --> 00:00:16,999 og ég hef opinberlega sagt að ég sé hliðhollur einni tegund, eða annarri. 7 00:00:17,000 --> 00:00:23,999 Nýlega hefur þó hugur minn snúist, eins og hjá mörgum öðrum, að frjálsum hugbúnaði 8 00:00:24,000 --> 00:00:26,499 og það er mikið um rugling í kringum þetta hugtak 9 00:00:26,500 --> 00:00:27,999 og mig langar til þess að útskýra 10 00:00:28,000 --> 00:00:30,999 vegna þess að í ár er fagnaðarár 11 00:00:31,000 --> 00:00:33,999 og mig langar til þess að hjálpa okkur öllum að fagna því 12 00:00:34,000 --> 00:00:35,999 og hlakka til framtíðar frjáls hugbúnaðar. 13 00:00:37,000 --> 00:00:38,799 Ef þú hefur, ég veit ekki... 14 00:00:38,800 --> 00:00:40,999 pípulagnir í húsinu þínu, 15 00:00:41,000 --> 00:00:42,999 það gæti hugsast að þú skiljir þær ekki, 16 00:00:43,000 --> 00:00:44,499 en þú átt vin eða vinkonu sem skilur þær. 17 00:00:44,500 --> 00:00:46,499 Þau gætu ráðlagt þér að flytja rör hér, 18 00:00:46,500 --> 00:00:50,499 inntak þar, loku á öðrum stað. 19 00:00:50,500 --> 00:00:52,999 Þú ert ekki að brjóta lögin með því að gera það, er það nokkuð? 20 00:00:53,000 --> 00:00:54,999 Því að þetta er þitt hús og þú átt pípulagnirnar. 21 00:00:55,000 --> 00:00:56,999 Þú getur ekki gert það við tölvuna þína. 22 00:00:57,000 --> 00:00:59,999 Þú getur í rauninni ekki fiktað við stýrikerfið þitt. 23 00:01:00,000 --> 00:01:04,499 Þú getur auðvitað ekki deilt hugmyndum sem þú hefur um stýrikerfið þitt með öðru fólki, 24 00:01:04,500 --> 00:01:11,999 vegna þess að Apple og Microsoft, sem framleiða tvö vinsælustu stýrikerfin 25 00:01:12,000 --> 00:01:14,999 eru mjög viss um að þau "eigi" stýrikerfið þitt 26 00:01:15,000 --> 00:01:17,999 og enginn annar getur gert neitt við það. 27 00:01:18,500 --> 00:01:19,999 Þér finnst það kannski sjálfsagt 28 00:01:20,000 --> 00:01:20,999 "Af hverju mega þeir það ekki?" 29 00:01:21,000 --> 00:01:23,999 Samt sem áður, af hverju getur þú ekki gert það sem þú vilt við það? 30 00:01:24,000 --> 00:01:31,999 Af hverju getur samfélagið í heild sinni ekki breytt, bætt og deilt með sér? 31 00:01:32,000 --> 00:01:33,999 Þannig virka vísindin að minnsta kosti... 32 00:01:34,000 --> 00:01:35,499 Öll þekking er frjáls. 33 00:01:35,500 --> 00:01:37,999 Allri þekkingu er deilt í góðum vísindum, 34 00:01:38,200 --> 00:01:39,999 ef ekki þá eru það léleg vísindi, 35 00:01:40,000 --> 00:01:41,999 og það er einskonar einræði. 36 00:01:42,000 --> 00:01:43,499 Það er hér þar sem allt byrjar, 37 00:01:43,500 --> 00:01:45,999 á manni sem heitir Richard Stallman. 38 00:01:46,000 --> 00:01:49,999 Hann ákvað, fyrir 25 árum... næstum upp á dag... 30 00:01:50,000 --> 00:01:53,999 hann ákvað að skrifa heilt stýrikerfi frá grunni. 40 00:01:54,000 --> 00:01:59,999 Hann kallaði það GNU, sem stendur yfir GNU is Not Unix (GNU er ekki Unix) 41 00:02:00,000 --> 00:02:01,999 því það er ekki Unix. 42 00:02:02,000 --> 00:02:04,999 Því svipar til Unix á margan hátt. 43 00:02:05,000 --> 00:02:10,999 en hver grunneind þess, hver... hver einasta eining, hver einasti frumþulubútur 44 00:02:11,000 --> 00:02:13,999 (og frumþulan er stór því það getur keyrt á svo mörgum mismunandi tölvum) 45 00:02:14,000 --> 00:02:19,999 er í umsjón samfélagsins, er í umsjón forritara þarna úti, 46 00:02:20,000 --> 00:02:25,999 sem eru velkomnir í GNU samfélagið, til þess að hjálpa til við að bæta hugbúnaðinn. 47 00:02:26,000 --> 00:02:31,999 Hver "dreifing", eins og þær eru kallaðar, hver dreifing af GNU 48 00:02:32,000 --> 00:02:35,999 er prófuð og... og viðhaldið og endurbætt 49 00:02:36,000 --> 00:02:40,499 af fólki sem hefur einungis áhuga á því að búa til fullkomið stýrikerfi 50 00:02:40,500 --> 00:02:45,999 sem getur verið notað á fjölmörgum tölvum af eins mörgum notendum og hægt er. 51 00:02:47,000 --> 00:02:54,999 Nú, það kom að því að það þurfti að skrifa kjarnann, sem er eiginlega miðhluti stýrikerfisins. 52 00:02:55,000 --> 00:02:56,999 og maður að nafni Linus Torvalds, 53 00:02:57,000 --> 00:02:58,999 sem þið hafið kannski heyrt um, skrifaði kjarnann. 54 00:02:59,016 --> 00:03:02,999 Kjarninn var nefndur í höfuðið á Linus, Linux [Lænúx] 55 00:03:03,000 --> 00:03:05,499 eða Linux [Linnúx] eins og margir segja. 56 00:03:06,000 --> 00:03:09,499 Linux er kjarninn sem GNU notar. 57 00:03:10,000 --> 00:03:11,499 Hér er svo ég, 58 00:03:11,500 --> 00:03:19,999 einfaldlega til þess að minna ykkur á að GNU og Linux eru tvíburastoðir frjálsa samfélagsins - 59 00:03:20,000 --> 00:03:22,999 fólk sem heldur, og þetta er mikilvægi hlutinn, 60 00:03:24,000 --> 00:03:25,999 að hugbúnaður ætti að vera frjáls 61 00:03:26,000 --> 00:03:29,499 að samfélag notendanna ætti að geta aðlagað hugbúnaðinn 62 00:03:29,500 --> 00:03:35,999 og notað hann, breytt honum, bætt hann, og deila breytingunum með samfélaginu 63 00:03:36,000 --> 00:03:37,499 eins og með vísindi. 64 00:03:37,500 --> 00:03:38,499 Það er í raun það sem allt gengur út á. 65 00:03:38,500 --> 00:03:42,999 Eins og góðir vísindamenn deila öllu og öll þekking er opin og frjáls, 66 00:03:43,000 --> 00:03:44,999 þannig ætti það að vera með stýrikerfi. 67 00:03:46,000 --> 00:03:47,999 Ef þú ert stuðningsmaður GNU, 68 00:03:48,000 --> 00:03:51,499 ef þú ert stuðningsmaður Linux og Frjálsu hugbúnaðarstofnunarinnar, 69 00:03:52,500 --> 00:03:55,499 "Hvað get ég gert?" hugsar þú sjálfsagt með þér 70 00:03:55,500 --> 00:04:01,999 Augljósasti hluturinn sem þú getur gert er að nota GNU/Linux stýrikerfið á þinni eigin tölvu. 71 00:04:02,000 --> 00:04:02,999 Það er mun auðveldara en þú heldur! 72 00:04:03,000 --> 00:04:06,999 Farðu á www.gnu.org og sjáðu hvort þú finnir dreifingu við þitt hæfi. 73 00:04:07,000 --> 00:04:09,999 Líklegast ef þér líkar við gott myndrænt notendaviðmót, 74 00:04:10,000 --> 00:04:13,999 eitthvað eins og g-New-Sense, gNewSense. 75 00:04:14,000 --> 00:04:16,999 Þú finnur það þarna á www.gnu.org. 76 00:04:17,000 --> 00:04:18,499 Eða, ef þú ert virkilega klár 77 00:04:18,500 --> 00:04:20,499 þá gætir þú viljað forrita eitthvað. 78 00:04:20,500 --> 00:04:22,999 Þú gætir viljað gefa af þér í heildarþekkinguna 79 00:04:23,000 --> 00:04:25,999 sem gera GNU og Linux að því sem þau eru. 80 00:04:26,000 --> 00:04:27,499 Hvað sem þú gerir, 81 00:04:27,500 --> 00:04:29,999 þá vona ég að þú takir þátt með mér 82 00:04:30,000 --> 00:04:32,499 í að óska GNU innilega til hamingju með 25 ára afmælið. 83 00:04:32,500 --> 00:04:34,999 Gerum það núna. 84 00:04:36,500 --> 00:04:37,499 Jæja... 85 00:04:38,000 --> 00:04:39,999 Til hamingju með afmælið GNU! 86 00:04:40,000 --> 00:04:41,999 25 ára! 87 00:04:42,000 --> 00:04:43,999 Stýrikerfi framtíðarinnar. 88 00:04:44,000 --> 00:04:45,999 Frelsi! 89 00:04:48,500 --> 00:04:49,499 Mmm... 90 00:04:53,000 --> 00:04:53,999 Súkkulaðigott! 91 00:04:54,000 --> 00:04:56,999 Bragðbesta stýrikerfi í heiminum... 92 00:04:57,000 --> 00:04:58,999 og það er frjálst! 93 00:05:06,000 --> 00:05:07,999 Þýðing: Tryggvi Björgvinsson